هانی رستگاران، مسئول ثبت آثار و حریم میراث ملی و جهانی استان سمنان در یادداشتی نوشت: امنیت، یک مفهوم ذهنی و کالبدی است که در هر دو مفهوم، گره‌های روحی و جسمی انسان به آن‌ها درگیر می‌شوند. گاهی حس امنیت موجب می‌شود تا انسان در مسیر تعالی خویش قرار گیرد و فارغ از رویدادهای محیط پیرامونی، مراحل کمال را طی کند. هر چند وجوه تمایز بسیاری میان امنیت از منظر روحی روانی و کالبدی وجود دارد، اما این ۲ مقوله در پیوند با یکدیگر بخش قابل توجهی از زیست انسان را تشکیل می‌دهد که در طول حیات، فراز و فرودهای بسیاری را تجربه می‌کند.
امنیت اجتماعی، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در زندگی فردی و اجتماعی انسان‌هاست که در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی ایفا می‌کند. درک امنیت و تلاش برای برقراری آن از ضروریات جوامع امروزی است، چرا که امنیت جامعه را در برابر تهدیدها و آسیب‌ها محافظت و تقویت می‌کند؛ اما تأثیرات غیرقابل انکار امنیت در مسئله گردشگری، بی‌شک موضوعی است که به‌طور فراگیر در میان فعالان این حوزه و صنایع وابسته به آن مورد توجه است.
امنیت و گردشگری ۲ مفهوم به‌شدت در هم تنیده هستند که در دنیای امروز اهمیت فراوانی دارند. امنیت به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی در موفقیت صنعت گردشگری شناخته می‌شود، زیرا بدون آن، هرگونه جذابیت یا امکانات گردشگری نمی‌تواند به‌طور کامل شکوفا شود. تصاویر و گزارش‌های مربوط به امنیت یا عدم امنیت در یک منطقه می‌تواند به‌شدت بر تصویر ذهنی گردشگران نسبت به آن منطقه تأثیر بگذارد. به‌عنوان مثال، انتشار اخبار در مورد خشونت یا حملات تروریستی می‌تواند باعث کاهش شدید تردد گردشگران شود. سؤال بزرگی که امروز بیش‌ازپیش ذهن محققان و کارشناسان این حوزه را به خود مشغول کرده، این است که آیا تاکنون اقدام مشخص یا برنامه‌ریزی بلند مدتی برای کاهش میزان امنیت روانی برای علاقه‌مند به سفر به منطقه خاورمیانه و به‌خصوص ایران انجام شده است یا خیر؟
خاورمیانه هراسی و به‌طور خاص ایران هراسی، مفهومی است که به ترس یا نگرش منفی نسبت به ایران و ایرانیان اشاره دارد و تأثیرات عمیق و چندجانبه‌ای بر صنعت گردشگری ایران دارد. این تأثیرات شامل جوانب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که در چند مؤلفه تعیین‌کننده تعریف می‌شوند.
نخستین تأثیر بالفعل آن بر کاهش جذب گردشگران خارجی است. ایران به‌عنوان یک مقصد گردشگری با تاریخ و فرهنگ غنی، ظرفیت زیادی برای جذب گردشگران دارد؛ اما ایران هراسی می‌تواند مانع سفر بسیاری از گردشگران خارجی شود. ترس از ناامنی، تبلیغات منفی رسانه‌ها و تصورات غلط در مورد ایران می‌تواند باعث شود که بسیاری از افراد از سفر به این کشور خودداری کنند.
کاهش تعداد گردشگران می‌تواند تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم زیادی بر اقتصاد محلی و ملی دارد. درآمدهای حاصل از گردشگری یکی از مهم‌ترین منابع اقتصادی برای ایران هستند. کاهش تعداد گردشگران می‌تواند به کاهش اشتغال در صنعت گردشگری، ازجمله هتل‌ها، رستوران‌ها و خدمات حمل‌ونقل منجر شود. این موضوع می‌تواند باعث بیکاری و کاهش درآمدهای خانوارها شود. همچنین ایران هراسی می‌تواند باعث ایجاد نارضایتی و ناامیدی در جوامع محلی شود.
صنعت توریسم باعث تبادل فرهنگی و اجتماعی می‌شود و می‌تواند به افزایش آگاهی نسبت به فرهنگ‌های دیگر کمک کند؛ اما با کاهش تبادل فرهنگی به دلیل نگرش‌های منفی، جوامع محلی می‌توانند دچار عزلت‌گزینی شوند. همچنین، مناطق گردشگری که به‌طور سنتی از گردشگری بهره‌مند بودند ممکن است به دلیل کمبود مسافر، کاهش کیفیت خدمات و زیرساخت‌ها را تجربه کنند؛ اما در فرآیند ایران هراسی هرگز نباید نقش پررنگ موج رسانه‌های جریان اصلی و چپ بین‌الملل را دست‌کم گرفت.
رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نقش برجسته‌ای در شکل‌گیری تصویر ایران دارند. ایران هراسی می‌تواند به افزایش اخبار منفی درباره این کشور منجر شود و تصویر عمومی منفی از ایران در ذهن گردشگران ایجاد کند. به‌عنوان مثال پمپاژ اخبار ناامیدکننده و ارائه تصویری غیرواقعی از رخدادهای خاورمیانه نظیر جنگ، تروریسم یا نقض حقوق بشر به‌راحتی می‌تواند بر تصمیمات گردشگران تأثیر بگذارد و آن‌ها را از سفر منصرف کند و ایران را به‌عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری جهان از درآمدهای این صنعت پرسود محروم کند.
چالش بزرگ دیگری که در مسیر تقویت صنعت گردشگری ایران وجود دارد، بازاریابی و تبلیغات است که از نقش حیاتی و کلیدی در مسیر هدف‌گذاری‌های کلان گردشگری در ایران برخوردار است. برندینگ ایران به‌عنوان یک مقصد گردشگری ممکن است تحت تأثیر ایران هراسی قرار بگیرد. ایجاد یک استراتژی قوی برای تبلیغ ایران به‌عنوان یک مقصد امن و جذاب نیازمند تلاش‌های زیادی خواهد بود. در این زمینه، چالش‌هایی وجود دارد و فرصت‌ها برای توسعه بازاریابی دیجیتال و تعاملات فرهنگی محدود است.
اما ازجمله راهکارهای رفع مانع بزرگ ایران هراسی و بازگشت ایران به بازار گردشگری جهان و کاهش تأثیرات منفی ایران هراسی، گسترش و برقراری ارتباط دیپلماتیک و همکاری با کشورهای دیگر برای بهبود تصویر عمومی، تدوین استراتژی‌های مثبت ارتقای برند و تبلیغ نقاط قوت فرهنگ، تاریخ و جاذبه‌های طبیعی ایران و برگزاری و میزبانی از رویدادهای فرهنگی و هنری بین‌المللی است که می‌تواند توجه ازدست‌رفته جهانی را به ایران جلب کند.
دیپلماسی در حوزه گردشگری می‌تواند به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای تقویت روابط دوجانبه و چندجانبه بین کشورها عمل کند. تجربه جهانی نشان می‌دهد کشورها با برگزاری رویدادهای مشترک، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های گردشگری به تسهیل روابط خود پرداخته‌اند و با تبادل تجربیات و نظرات درزمینه توسعه گردشگری، توانسته‌اند موانع پیش روی توسعه صنعت گردشگری خود را تا حدود زیادی مرتفع کنند. این نوع تعاملات می‌تواند منجر به توافق‌های دو و چندجانبه برای تسهیل سفر و کاهش موانع ورود به کشورها شود. دیپلماسی قوی و منعطف می‌تواند با ایجاد برند قوی برای صنعت گردشگری، تصویر مثبتی از ایران را به جهانیان ارائه دهد.
سیاست‌های سازنده و پویای خارجی به تأمین امنیت گردشگران و افزایش احساس امنیت آنان در سفر به کشورهای دیگر منجر می‌شود. جمهوری اسلامی ایران در دوران جدید و وزارت امور خارجه تحت زعامت دکتر سید عباس عراقچی از طریق دیپلماسی، به تبادل تجربیات و فناوری‌های نوین درزمینه گردشگری خواهد پرداخت. این تبادل شامل روش‌های نوین جذب گردشگر، استفاده از فنّاوری‌های دیجیتال در تبلیغات و خدمات گردشگری و همچنین آموزش نیروی انسانی در صنعت گردشگری است. همکاری در حوزه برنامه‌ریزی و مدیریت مقصدهای گردشگری می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات و کاهش مشکلات گردشگری دیپلماسی در حوزه گردشگری یاری بخش پایداری محیط‌زیست و جامعه محلی است.
دیپلماسی در حوزه گردشگری باید در مسیر جلب و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و افزایش درآمدهای ملی قرار گیرد. با کاهش موانع تجاری و تسهیل سفر، ایران می‌تواند به‌راحتی گردشگران بیشتری را به سمت مقاصد خود جذب کند و به افزایش اشتغال و درآمد در صنعت گردشگری منجر شود. یکی دیگر از تأثیرات مثبت دیپلماسی در گردشگری، تسهیل مراحل ویزا برای گردشگران است.
وزارت امور خارجه با همکاری درزمینه کاهش نیاز به ویزا برای گردشگران خارجی یا ایجاد سیستم ویزای الکترونیکی، در همکاری با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی زمینه‌ساز سفر آسان‌تر و سریع‌تر به ایران خواهد شد. هرچند هم‌اینک اتباع بسیاری از کشورها می‌توانند با اخذ ویزای الکترونیکی به‌طور آنلاین به ایران سفر کنند، اما فرآیند اخذ بررسی‌های لازم به نظر طولانی و پیچیده می‌رسد. بی‌شک سیاست‌گذاری در حوزه گردشگری، بخصوص کاهش میزان ایران هراسی در جهان، مستلزم همکاری مشترک و تنگاتنگ دستگاه‌های مؤثر گوناگون نظیر وزارت امور خارجه، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، دستگاه‌های امنیتی و ارائه‌دهنده خدمات شهری نظیر شهرداری‌ها است که آینده روشن‌تری پیش روی صنعت گردشگری ایران خواهد گشود. همچنین توجه به نقش رسانه در کاهش ایران هراسی بسیار حائز اهمیت است و به شکل‌های مختلفی بر تصویر عمومی ایران تأثیرگذار واقع می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما